تحقیق در مورد لباس های محلی ایران

3 نظر

رتبه3 از 5

چهارشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۸

معرفی لباس محلی

ایران وسعت بسیاری دارد که در نتیجه آن دارای قومیت هایبسیاری است که همه ما می شناسیم و به آن افتخار می کنیم. آن ها زبان های مخصوص، سنت‌های خاص و البته لباس های خود را دارا هستند که تمام آن ها به ارزشمندی کشور کمک می کند. اگر این لباس ها را بشناسیم به راحتی می توانید لباس محلی ایران را تشخیص داده و بگوییم که کدام لباس مربوط به کدام ناحیه

معرفی لباس محلی

ایران وسعت بسیاری دارد که در نتیجه آن دارای قومیت هایبسیاری است که همه ما می شناسیم و به آن افتخار می کنیم. آن ها زبان های مخصوص، سنت‌های خاص و البته لباس های خود را دارا هستند که تمام آن ها به ارزشمندی کشور کمک می کند. اگر این لباس ها را بشناسیم به راحتی می توانید لباس محلی ایران را تشخیص داده و بگوییم که کدام لباس مربوط به کدام ناحیه می باشد. آن ها هر کدام به مرور زمان و به دلایل متفاوتی شکل گرفته اند. شما با توجه به رنگ، پارچه، الگوهای متفاوت، زیورآلاتی که روی آن ها کار شده است و البته نوع حجاب آن ها متوجه شوید که لباس برای کدام منطقه است. با الی گشت همراه باشید تا به معرفی لباس های محلی ایران بپردازیم.

لباس محلی اقوام لر | لباس محلی مردم استان سیستان و بلوچستان | لباس محلی مردم مرکز ایران
لباس محلی مردم جنوب ایران | لباس محلی اقوام کُرد ایران | لباس محلی مردم شمال شرق ایران
لباس محلی مردم شمال ایران

لباس محلی اقوام لر

لباس محلی بختیاری

مطالب مرتبط:

آشنایی با هنر فیروزه کوبی

۷ دلیل برای سفر به غرب ایران

بختیاری ها در جنوب غربی ایران در استان‌های چهار محال و بختیاری، خوزستان، اصفهان، کهگیلویه و بویر احمد و لرستان زندگیم می کنند. گویش آن ها بختیاری نام دارد و به دو شاخه چهارلنگ و هفت لنگ تقسیم می‌شوند. لباس قبیله عشایری بختیاری بستگی به شرایط آب و هوایی که ممکن است در طول مهاجرت با آن روبرو شوند، نسبتا متنوع است. مردان شلوار های گشادی که در مچ پا تنگ می شوند و کلاه های پشمی دارند و از چوقا (نوعی بالاپوش مردانه) استفاده می کنند. دامن های رنگارنگ و لایه بندی شده با جلیقه هایی ست شده، برای زنان رایج است. زنان روسری های بلندی دارند که با طرح های دستی تزئین می کنند.

لباس محلی قشقایی

استان فارس مرکز اصلی زندگی قشقایی های به حساب می آید اما قلمرویشان در دیگر استان هایی مثل اصفهان، چهار محال و بختیاری، کهگلویه و بویراحمد، مرکزی، بوشهر، قم و … دیده می شود. آن که رشته شان به قوم ترکی بر می گردد، قشقایی یکی دیگر از قبایل عشایر هستند. زنان با دامن‌های بلند، چند لایه، رنگارنگ و روسری بلندی که زیر چانه‌شان بسته می شود دیده می شوند. مردان از کلاه هایی که از موی گوسفند ساخته شده است استفاده می کنند که این کلاه ها مختص قبایل قشقایی است.

لباس محلی لری

مردم لر بیشتر در مناطق غرب و جنوب غربی ایران زندگی می کنند. آن ها دارای تقسیم بندی هایی هستند که مهم ترین آن ها به لر بزرگ و لر کوچک معروف هستند. در مقایسه با مردان لر، که به رنگ های خنثی در لباس های خود علاقه مند هستند، زنان به سمت رنگ های روشن، با نوار های که روی کت هایشان قرار دارد می روند. بانوان جلیقه ای روی پیراهنشان می پوشیند و روسری بلندی دارند که شانه، گردن و سرشان را می پوشاند.

لباس محلی کهگیلویه و بویراحمد

لباس مردانکهگیلویه:

کلاه: کلاه نمدی مردان در این منطقه تیارس نام دارد و در هر ایلی شکلی متفاوت دارد، تا نشان دهنده هویت ایل باشد.

تنبان یا شلوار: شلوارهای مردان کهگیلویه جمع و جور است و در پایین پاچه شلوارها تنگ می شود. بزرگان ایل بر روی تنبان یک شلوار یا شلوال به رنگ سیاه نیز می پوشند.

شال: تقریبا در تمام لباس های محلی ایران شال بر روی کمر بسته می شود. شال های کمر عشایر کهگیلویه به رنگ سفید یا قهوه ای است. نحوه بستن شال کمر بسیار مهم بوده و برای بستن آن، بهتر است آموزش دیده شود.

ارخالق: قبا یا دلگ نیز نامیده می شود.رنگ ارخالق عشایر متفاوت و از پارچه های براق است.

به کفش هایی که مردان به پا می کنند، گیوه، لگار، موزه، لچه و ارسی نیز گفته می شود. چوپانان نیز لباس مخصوصی به نام کپنک یا کردکی دارند که در فصل زمستان و بهار برای مقابله با سرما یا باران می پوشند.

پوشش زنان کهگیلویه:

دلگ یا ارخالق: زنان نیز لباس پر زرق و برق و رنگینی به نام ارخالق می پوشند. این لباس نوعی کت زنانه با آستین های بلند است که در فصول سرد و یا در مراسمات عروسی پوشیده می شود.

جومه: به لباس بلندی که در پارچه های رنگارنگ و به صورت آستین دار و چاک دار دوخته می شود گفته می شود.

کلاه زنانه: یا عرقچین از پارچه های رنگی دوخته می شود که در ایلات مختلف متفاوت بوده و از پارچه های مخمل به همراه تزئینات سکه و پولک تهیه می شود. این کلاه با دو نخ در زیر گلو بسته می شود.

روسری و چارقد: زنان سالخورده نوعی روسری به رنگ سیاه به نام مینا و دختران جوان و عروسان، لچک و چارقد که به رنگ سفید و الوان است می بندند. بستن مینا در کهگیلویه با بویراحمد متفاوت است.

دستمال: دستمال بر روی مقنعه و کلاه پوشیده می شود. نحوه بستن دستمال نیز در هر ایلی مختص همان ایل بوده و با دیگر ایلات متفاوت است. در نهایت جوراب که نوعی پاپوش زنانه و مردانه است که توسط زنان بافته شده و کفی چرمی برای آن نیز دوخته می شد.

لباس محلی استان سیستان و بلوچستان

لباس محلی بلوچی

قوم بلوچ در جنوب شرقی سیستان و بلوچستان و در مرزهای پاکستان و افغانستان زندگی می کنند. لباس‌های سنتی این منطقه به همین ترتیب کمی شبیه به لباس های معمول کشورهای همسایه هستند. زنان همراه با شلوار و لباس های رنگارنگی که تا زانو هستند دیده می شوند. آن ها معمولا دستبند طلا، گردنبند و زیورآلات دیگری دارند و شالی بلند می پوشیند که سر و شانه های خود را پوشش می دهد. همچنین شلوارشان با لباس به یک شکل می باشد. لباس محلی مردان بلوچی شلوار بلند، پیراهن هایی شبیه به دشداشه و عمامه می باشد. به دلیل گرمای آن منطقه لباس های مردان سفید هستند.

لباس محلی مردم مرکز ایران

لباس محلی مردم ابیانه

روستای ابیانه در کاشان قرار دارد و جزو مناطق گردشگری معروف به حساب می آید. مردم این روستا که اغلبِ آن ها را مردم مسن تشکیل می دهد با لباس هاس سنتی خود در این روستا دیده می شوند. زنان دامنهای زیر زانو دارند و مشخصه معروف آن ها روسری بلند، سفید و گلداری است که در لباس محلی خود از آن استفاده می کنند. مردان شلوارهای سیاه و سفید، جلیقه های رنگارنگ و کلاهک های پشمی می پوشند.

لباس محلی مردم جنوب ایران

لباس محلی مردم بندر عباس و قشم

مردم قسمت های جنوبی کشورمان و جزیره قشم با لباس های بلند گلدار و نقاب یا روبند معروف هستند. این روبندها معمولا برای خانم‌های متاهل استفاده می شود. زنان قشمی از پارچه های ضخیمی برای شلوارهای خود استفاده می کنند که تزیینات بسیار زیبایی دارد و در ناحیه دم مچ تنگ می شود و مردان معمولا پیراهن سفید بلند می پوشند که به خاطر گرمای شدید جنوب بسیار کارایی دارد.

لباس مردان هرمزگان:

دشداشه: لباسی سفید و بلند تا نوک انگشتان پا است که در دو نوع یقه دار (عراقی) و بدون یقه (خلیجی یا اماراتی) پوشیده می شود.

بشت یا خاچیه: یک لباس نازک از جنس پشم نازک است که بر روی دشداشه پوشیده می شود و گاهی در سرشانه هایش برای زیبایی گلدوزی دارد.

چفیه یا کوفیه: پارچه ای که بر روی سر بسته می شود و بیشتر نقش محافظ را در برابر باد و خاک و آفتاب به عهده دارد. جنس این نوع پارچه عموما به رنگ های سفید و سیاه راه راه یا چهارخانه است. گاهی نیز به کمر بسته می شود.

عقال: حلقه ای سیاه رنگ از نخ های بافته شده است که چفیه را بر روی سر نگه می دارد.

لباس زنان هرمزگان:

لباس زبان در جنوب ایران بیشتر به خاطر جنس پارچه ها و طرح و رنگ هایی که دارند بسیار شاخص بوده و به زیبایی معروف هستند. پارچه های آن ها نازک بوده تا به راحتی هوا از آن ها عبور کند و رنگ هایی مانند آبی، بنفش، صورتی و سبز را در لباس آن ها پیدا خواهید کرد.

پیراهن: لباسی بلند تا زانو یا گاهی تا زیر زانو به رنگ های مختلف و طرح هایی زیبا به نامکندوره، گون، اشکم، نشته، آستین فراخ، کلوش، عجمی، چینی، گشاد عربی و ساده شلالی می پوشند.

چادر بندری:چادرها به رنگ‌های قهوه‌ای، خردلی و خاکستری مایل به آبی و دارای طرح‌ها و نقش‌های جذاب بوده که به دو شیوهلا نیم لا و کول زدن بسته می شود.

شلوار بندری: یا شلواردمپا تنگ که از مچ پا تا زانو تنگ شده و بر رویش طرح های زیبایی گلدوزی شده است. برای مراسمات عروسی گلدوزی ها زربفت بوده و پارچه های از جنس های بهتری انتخاب می شود. برای اینکه این شلوار به راحتی به تن شود در پاچه های آن زیپ دوخته می شود.

برقع: یا پوشش و حجاب چهره زنان در جنوب بوده اما کاربردش به دلیل حجاب نیست بلکه بیشتر برای جلوگیری از تابش آفتاب داغ جنوب بر صورت زنان و آفتاب سوختگی می باشد.

صندل: به عنوان کفش برای پاها نیز از صندل های مختلف استفاده می کنند.

لباس محلی اقوام کُرد ایران

لباس محلی کردی

کردها با توجه به مناطق مختلفی که زندگی می کنند، لباس های گوناگونی دارند. شلوارهای مردانه کردی بسیار معروف است که از بالا گشاد و در مچ پا تنگ می شود. مردها تن پوش های ژاکت مانند می پوشند. از روسری زنان کرد معمولا پولک هایی آویزان هست و رنگ های مختلفی دارد. زنان پیراهن های بلندی می پوشند که معمولا جلیقه ای کوتاه روی آن به چشم می خورد.

لباس زنان کردی:

لباس زنان کرد بر طبق منطقه ای که آن را می پوشند نامگذاری شده که تفاوت های ظریفی با هم دارند اما در کلیت بسیار شبیه به هم هستند. نام لباس زنان کردیاورامی، کردی سنندجی، سقزی، مریوانی، بانه‌ای و …. است. لباس زنان که در کردستان پوشیده می شود اورامی نامیده می شود.

کراس یا پیراهن بلند: لباس بند و اصلی لباس زنان کرد است. گاهی با پولک برای مهمانی ها و گاهی ساده استفاده می شود.

کوا: این لباس نیز، پوششی بلند است که بر روی کراس پوشیده شده و بیشتر قسمت پشت لباس را می پوشاند.

سوخمه: به نیم تنه های زیبا، بدون آستین و گاهی مشکی با طرح ها و گلدوزی های زیبا گفته می شود که بر روی لباس و پیراهن کردی پوشیده می شود.

کوله‌بال: نیم تنه ای دارای آستین است که قد آستینش به آرنج می رسد.

سلطه: به نیم تنه ای که قد آستینش تا مچ دست می رسد گفته می شود.

شال: بر روی کمر زنان بسته می شود.

سروین: یک نوع روسری که از پارچه های بسیار نفیس و به رنگ مشکی عموما بافته می شود و به همراه کلاه بر روی سر زنان به شیوه خاصی بسته می شد.

لباس مردان کردی:

لباس محلی مردان کردی نیز بسته به منطقه ای که زندگی می کنند متفاوت بوده و نام هایچوخه و رانگ، که‌وا پانتول، مرادخانی، ملکی، شکاکی، اورامی و … دارند.

چوخه و رانک: چوخه یک نیم تنه از جنس کتان یا پشم است که در ادامه خود رانک یا همان شلوار گشادی را دارد که در پاچه هایش تنگ می شود. این دو در ترکیب با هم اصل لباس محلی مردان کرد را تشکیل می دهد.

سورانی: یک نوع آستین است که بر روی مچ و دست بسته می شود. سورانی شکلی مثلثی، افتاده و بلند دارد.

شال: یا پشت وین یا پشت وینه، پارچه ای بسیار بلند بین ۳ تا ۱۰ متر است که بر روی کمر بسته می شود.

دستار و کلاه: برای پوشش سر استفاده می شود.

فرنجی: این نوع پوشش برای مناطق سردسیری مانند کوهستان و یا فصل سرما و بافته شده از پشم است. دو مدل دارد.یکی با پوشش گوش و دیگری بدون پوشش گوش بافته و دوخته می شود.

ساق‌بند پشمی یا پوزوانه: مچ پاها را تا بالای ساق پا می پوشاند. در سرما محافظ وگرمنگهدارنده پاها و در گرما حفاظی از پاها در مقابل نیش مارها و دیگر حشرات است. همچنین چون شلوار کردی را جمع نگه می دارد عبور از مناطق کوهستانی را برای مردان کردی آسان می کند.

گیوه: گیوه ها کفش های کردی هستند که با مهارت دست هنروران بافته و دوخته می شوند. گیوه ها برای عبور از کوه و دشت و یا چمن های این منطقه پاپوشی بسیار مناسب هستند.

لباس محلی مردم شمال شرق ایران

لباس محلی خراسان بزرگ

استان خراسان به دلیل وسعت بزرگی که دارد، همچنین به دلیل اختلاط اقوام مختلف ایران در این استان، تنوع بسیاری در پوشش و لباس محلی آن دیده می شود. می توانیداقوام ترکمن، کرمانج، تربت جام و بسیاری دیگر را در این استان پیدا کنید که تشابه لباس هایش به اقوام اصیل آن ها در دیگر نقاط ایران بر می گردد. به عنوان مثال اقوام کُرد خراسان لباس هایش بسیار شبیه دیگر اقوام کُرد کشور است.

لباس مردان خراسان:

در خراسان شمالی لباس مردان در رنگ هایی مانند قرمز بوده و از قسمت های به نامعرق‌چین، که وا یا همان نیم تنه پشمی است، شلوار، پاپوش و کمربند تشکیل شده است. لباس مردان در خراسان جنوبی و مناطقی مانند تربت حیدریه و تربت جام همان لباسی است که در مراسم چوب بازی معروف خراسانی ها می بینید. این لباس از جنس کرباس سفید بوده و شامل نیم‌تنه، گیوه یا پاپوش و مندیل که همان دستار سفید دور سر است، تشکیل شده است. مردان ترکمن لباسی ابریشمی به رنگ قرمز و با نام قرمز دون می پوشند.

اچمک: لباسی است که در فصل زمستان پوشیده می شود.

لباس زنان خراسانی:

دامن شلیته:دامنی گشاد و چین‌داراست که در بعضی مناطق نا زیر زانو و در بعضی جاها تا بالای زانو می رسد. این دامن از پارچه های رنگین و با نوار های مختلف و در لایه های مختلف دوخته می شد. گاهی پارچه اصلی را سفید انتخاب می کردند و بر آن نوارهای رنگی می دوختند. از دیگر اجزای لباس زنانیل یا همان جلیقه مخملی،چارقد یا روسری بلند که به سر می کنند، کلاه، دستمال روی چارقد و قبا است. هنوز هم در شهرهایی مانند قوچان می توانید زنان را در مراسمات عروسی با لباس های محلی ببینید.

شیلوار: شیلوار لباس مخصوص زنان کرمانج است کهدامنی پرچین با حاشیه هایقیطان‌دوزی شده است.

از دیگر قسمت های لباس زنان کرمانج می توان بهیاشار (چارقد)، جلیقه، کراس (نوعی بلوز) اشاره کرد.

کولته: نوعی شنل است که زنان ترکمن در شمال خراسان از آن استفاده می کنند.

چاوک: پیراهن قرمز رنگ زنان ترکمن شمال خراسان است.

یلک: سربندی تزئینی با سکه و زیروآلات است که بر روی سر بسته می شود و زنان ترکمنی شمال خراسان می بندند.

کتوله: توسط زنان خراسان جنوبی و اطراف بیرجند استفاده می شود و نوعی پوشش سر و روسری است که قسمت جلوی سر آن را باانواع سکه‌های نقره قدیمی تزئین می کردند.

لباس محلی مردم شمال ایران

لباس محلی مردم گیلان

پوشش زنان و حتی مردان در شمال کشور و در استان گیلان بسیار رنگارنگ است. ترکیب رنگ هایی که از طبیعت سرسبز و پر گل این خطه الهام گرفته در لباس محلی این منطقه دیده می شود. مردان در پوشش لباس خود، جلیقه، کت، شلواری تیره رنگ به نام های شلوار چروداری، قدک، تنگ تومان و دیج، پای افزار یا کفشی بومی، کلاه و در نهایت کولا و شولا می پوشند. کولا و شولا نوعی نمد است که چوپانان می پوشند. کلاه نمدی، کلاه ترک دار تالشی و کلاهی از پوستین بره از انواع کلاه های مردم این ناحیه است. مردان در غرب گیلان، شلوارهایی با پاچه های تنگ و در شرق گیلان با پاچه ها راسته می پوشند.

لباس محلی زنان گیلانی را به ۳ بخش شرق، غرب و مرکز گیلان تقسیم می کنند. لباس شرق گیلان معروف به لباس قاسم آبادی است. لباس زنان در غرب تالشی نام گرفته و در مرکز گیلان به آن رسوخی می گویند. با این حال در تمام این لباس ها، دامن های شلیته و پرچین بلند با جلیقه های پولک دوزی شده دیده می شود. روسری ها به رنگ روشن و سفید بوده، شلوار و چادر کمر می پوشند. در زیر روسری سربند یا لچک نیز بسته می شود. پیراهن زنان گیلانی، عموما به رنگ قرمز و است که در دو طرف چاک داشته و بر روی آن یراق دوزی و چرخ دوزی نیز می شود.

لباس محلی ترکمن

مردم ترکمن معمولا در بخش های شمالی و شرقی استان گلستان و قسمت‌هایی از خراسان ساکن هستند. رنگ های متفاوتی مانند رنگ های خاکی و قرمز در لباس های محلی ترکمن دیده می شود. بانوان معمولا از پیراهن های بلندی استفاده می کنند و برخی از آن ها از پوشیه صورت نیز استفاده می کنند. کلاه های پشمی مردهای ترکمن جزو ویژگی های خاص لباس هایشان است.

لباس محلی مردم گیلکی

مردم گیلک در استان گیلان زندگی می کنند. لباس های مردم گیلکی جزو رنگارنگ ترین لباس های محلی محسوب می شود. پیراهن های بلند و جلیقه های ست شده ای می پوشند و دامن های لایه لایه پوشیده شده با نوار های رنگی افقی، ویژگی های قابل توجهی از لباس سنتی گیلکی می باشد. وجه تمایز مردان کمربند پهنی است که در روی لباسشان استفاده می کنند.

لباس محلی مردم مازندرانی

همانطور که از اسم پیداست، مردم مازندرانی را در استان هم نامشان می توان دید. لباس های زنان مازندرانی کمی کوتاه تر از سایر لباس ها می باشد. مردان مازندرانی پیراهن هایی معمولا به جنس کتان دارند و معمولا جوراب هایشان روی شلوار دیده می شود.

---

ارائه شده توسط : حسین ایزدی

در وب سایت : پرشین جم