تحقیق در مورد سنگ های آذرین - تحقیق

0 نظر

رتبه3 از 5

شنبه ۱۶ آذر ۱۳۹۸

سه دسته بزرگ از سنگ ها وجود دارند که آذرین، رسوبی و دگرگونی نام دارند.

چگونه می توان گفت سنگی آذرین است؟

نکته اصلی درباره سنگ های آذرین این است که آنها زمانی آن قدر داغ بوده اند که حالت مذاب داشته اند. ویژگی هایی که برمی شماریم همه به همان دوره ربط پیدا می کنند.

⇐ از آنجایی که هنگامی که مواد مذاب سرد شده اند دانه های مواد معدنی آنها با هم سخت شده اند، در نتیجه سنگ های آذرین، سنگ های نسبتاً سختی هستند.

⇐ سنگ های آذرین از مواد معدنی اولیه ای ساخته شده اند که عمدتاً سیاه، سفید یا خاکستریند. اگر هم ماده معدنی ای که رنگ دیگری دارد در آنها یافت شود میزان آن ناچیز است.

⇐ بافت سنگ های آذرین به طور کلی شبیه چیزی است که در فر پخته شده است. حتی بافت گرانیتی درشت دانه آن هم به شکلی است که از سنگ های ساختمانی یا کانتر آشپزخانه آشناتر

تحقیق در مورد سنگ های آذرین

به نظر می رسد. گدازه ریز دانه ممکن است مانند نانی به رنگ سیاه باشد (حاوی حباب های گاز است) و یا مانند بادام زمینی تیره و شکننده (حاوی کریستال های بزرگ تر است).

کلمه آذرین از آتش می آید و آنچه در سنگ های آذرین مشترک است این است که آنها با سرد شدن و بلور شدن مواد مذاب شکل گرفته اند. این مواد مذاب می توانند گدازه هایی باشند که به سطح زمین فوران کرده اند و یا ماگمایی (گدازه هایی که بدون انفجار و فوران به سطح زمین جریان می یابند) که از اعماق چند کیلومتری آمده اند و یا ماگمایی که از بخش های عمیق تر (پلوتون ها) منشأ گرفته اند.

این سه نوع ماده مذاب، سه نوع اصلی از سنگ های آذرین را ایجاد می کنند. سنگ تشکیل شده از گدازه، سنگ آذرین بیرونی نامیده می شود، به سنگ به وجود آمده از ماگمای کم عمق، سنگ آذرین درونی گفته می شود و سنگی که از ماگمای موجود در اعماق به وجود می آید، پلوتونیک نامیده می شود. اگر ماگما از اعماق بیاید آهسته تر سرد می شود و کریستال های بزرگ تری از مواد معدنی در آن شکل می گیرد.

سنگ های آذرین در سه مکان اصلی تشکیل می شوند: جایی که در آن صفحات تکتونیکی از هم جدا می شوند (در پشته های میان اقیانوسی)، جایی که صفحات در آن گرد هم می آیند) در مناطق فرورانش) و جایی که در آن قاره ها به هم فشار می آورند و این امر پوسته زمین را ضخیم تر می کند و به آن اجازه می دهد گرم شود تا حدی که ذوب شود.

مردم معمولاً گدازه و ماگما را مثل یک مایع و مانند فلز مذاب تصور می کنند، اما زمین شناسان ماگما را خمیری نرم می دانند –مایعی که تا حدی ذوب شده و با کریستال های مواد معدنی پر شده. هنگامی که ماگما سرد می شود یک سری از مواد معدنی در داخل آن متبلور می شوند و برخی از آنها زودتر از بقیه متبلور می شوند.

هنگامی که مواد معدنی متبلور می شوند، ماگمای باقی مانده با یک ترکیب شیمیایی تغییر یافته رها می شود. بنابراین بدنه ماگما هنگامی که سرد می شود تکامل می یابد همچنین این ماگما هنگامی که از میان پوسته حرکت می کند و با سنگ های دیگر فعل و انفعال انجام می دهد تکامل می یابد.

هنگامی که ماگما به صورت گدازه فوران می کند، به سرعت و در جا خشک می شود و بنابراین تاریخ زندگی زیرزمینیش را ثبت و حفظ می کند که زمین شناسان می توانند آن را کشف کنند. سنگ شناسی آذرین حوزه بسیار پیچیده ای است.

سه نوع سنگ آذرینی که برشمرده شدند از نظر بافتشان با هم متفاوتند. در شروع از نظر اندازه دانه های مواد معدنیشان با هم فرق دارند. سنگ های آذرین بیرونی به سرعت سرد می شوند (در طول دوره ای که از چند ثانیه تا چند ماه است) و دانه های نامرئی و یا میکروسکوپی یا یک بافت نهان بلور (آفینیتیک، aphanitic) دارند. سنگ های آذرین درونی آهسته تر سرد می شوند (در بیش از هزاران سال) و دانه هایی قابل مشاهده با اندازه های کوچک تا متوسط و یابافت آذرین ویدایی (فانریتیک، phaneritic) دارند.

سنگ های پلوتونی در طول بیش از میلیون ها سال سرد می شوند و می توانند دانه هایی به بزرگی سنگریزه داشته باشند - حتی از این سو به آن سویشان به متر می رسد.

از آنجایی که سنگ های آذرین از حالت مایع به حالت جامد در می آیند، به داشتن سبک بافت یکنواخت و بدون لایه تمایل دارند و کانی هایشان محکم به هم بسته شده اند. (باز هم به بافت چیزی که در فر می پزید فکر کنید.) با این حال در بسیاری از سنگ های آذرین، بلورهای معدنی بزرگ در یک سنگ ریزدانه شناورند.

دانه های بزرگ، بلور درشت (فنوکریس، phenocrysts) نام دارند و یک سنگ با با بافت بلوری و بلورهای درشت پروفیری، porphyry نامیده می شود. بلور درشت ها مواد معدنی ای هستند که زودتر از بقیه سنگ جامد می شوند و سرنخ های مهمی از تاریخچه سنگ ارایه می دهند.

بعضی از سنگ های آذرین بیرونی بافت های متمایزی دارند. ابسیدین وقتی شکل گرفته که گدازه به سرعت سفت شده و بافتی شیشه ای دارد. پومیس و اسکوری کف آتشفشانی هستند که به خاطر میلیون ها حباب گازی که به آنها بافت حفره ای می دهد پف کرده اند.

توف، سنگی است که به طور کامل از خاکستر آتشفشانی ساخته شده. خاکستری که از هوا یا به صورت نزول ناگهانی از یک آتشفشان به وجود آمده. این سنگ بافت آذرآواری (pyroclastic) دارد. گدازه بالشی (pillow lava) شکلی ناصاف دارد که به وسیله گدازه بیرون آمده از زیر آب ایجاد شده.

سنگ های آذرین از نظر مواد معدنی شان طبقه بندی می شوند. مواد معدنی اصلی در سنگ های آذرین سختند. عمده این مواد معدنی عبارتند از: فلدسپار، کوارتز، آمفیبول ها و پیروکسن ها (اینها را زمین شناسان "مواد معدنی تاریک" می نامند) و الیوین همراه با میکا که مواد معدنی نرم تری دارند.

دو نوع سنگ آذرینی که بهتر از همه شناخته شده اند بازالت و گرانیتند که ترکیب و بافت متفاوت مجزایی دارند. بازالت سنگ ریزدانه تیره ای متشکل از بسیاری از جریانات گدازه ای و رسوخ ماگما است. مواد معدنی تیره آن غنی از منیزیم (Mg) و آهن (Fe) است، از این رو بازالت یک سنگ مافیک (mafic) نامیده می شود. بنابراین بازالت، مافیک و یا آذرین بیرونی و یا رسوخی است.

گرانیت، سنگ درشت دانه سبکی است که در اعماق تشکیل شده و بعد از فرسایش عمیق در معرض دید قرار گرفته. گرانیت سرشار از فلدسپار و کوارتز (سیلیس) است و از این رو سنگ فلسیک (felsic) خوانده می شود. بنابراین گرانیت، فلسیک و پلوتونیک است.

بازالت و گرانیت به عنوان سنگ آذرین به خوبی شناخته شده اند و مردم عادی با آنها آشنایی دارند. (سنگ فروش ها هر سنگ پلوتونی را در نهایت گرانیت می نامند). اما سنگ شناسان برای سنگ های آذرین نام های خیلی بیشتری را به کار می برند. البته کار آزمایشگاهی لازم است تا نوع سنگ براساس طبقه بندی های رسمی تشخیص داده شود. گرانیت واقعی و بازالت واقعی زیر مجموعه های محدودی از دسته بندی های سنگ های آذرین هستند.

غیرمتخصصان می توانند تعداد کمی از سنگ های آذرین کمتر شناخته شده را تشخیص دهند. به عنوان مثال یک سنگ تیره رنگ مافیک پلوتونی به نام گابرو (gabbro) نسخه ای از بازالت است. یک سنگ فلسیک آذرین بیرونی یا رسوخی رنگ روشن به نام فلسیت یا ریولیتی نسخه ای از گرانیت است. مجموعه ای از سنگ های اولترامافیک با مواد معدنی حتی تیره تر و با سیلیس کمتر از بازالت نیز وجود دارند. پریدوتیت ها سرآمد همه آنها هستند.

کف عمیق دریا (پوسته اقیانوسی) تقریباً به طور کامل از سنگ بازالت تشکیل شده و پریدوتیت زیرین هم در گوشته آن است. همچنین بازالت به بالای مناطق فرورانش بزرگ زمین یا داخل قوس های جزایرآتشفشانی و یا در امتداد لبه های قاره ها فوران می کند. با این حال ماگماهای قاره ای تمایل دارند که کمتر بازالتی و بیشتر گرانیتی باشند.

---

ارائه شده توسط : پرشین جم

در وب سایت : پرشین جم